“Γιατί πιστεύουμε ότι η ανάπτυξη πρέπει να είναι προϊόν σοβαρού σχεδιασμού, αφού η αγορά από μόνη της δεν μπορεί να δώσει το σωστό προσανατολισμό. Γιατί πιστεύουμε ότι προϋπόθεση μιας δίκαιης και δημοκρατικής κοινωνίας, είναι η δίκαιη ανακατανομή. Το προϊόν της ανάπτυξης, ο νέος πλούτος που εμείς διαμορφώνουμε και αναπτύσσουμε, η νέα γνώση, οι νέες ευκαιρίες, πρέπει να κατανέμονται με δίκαιο τρόπο. Γιατί η ρήση «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα» είναι επίκαιρη σήμερα στον πλανήτη μας, όσο ποτέ άλλοτε”.

"ΔΙΑΒΑΤΗ ΔΡΟΜΟΣ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ,ΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΤΟΝ ΦΤΙΑΧΝΕΙΣ ΠΡΟΧΩΡΩΝΤΑΣ..."

2 Δεκεμβρίου 2011

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ η ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΑ ΜΕΤΑ ΘΑΝΑΤΟ?


Γράφει ο Πάνος Αλεξανδρής
Ο ελληνικός κρατικός καπιταλισμός στηρίχθηκε την τελευταία εικοσαετία πάνω σε ένα πολύ σημαντικό ανέβασμα του οικονομικού και κοινωνικού επιπέδου. Η ελληνικής εκδοχής σοσιαλδημοκρατία στηρίχθηκε πάνω σε προφορικά σοσιαλιστικά οράματα αλλά επί της ουσίας σε κρατικές αναδιανεμητικές πολιτικές. Η αύξηση του δημόσιου ελλείμματος απορρόφησε πλήθος φιλεργατικών πολιτικών, εν πολλοίς όμως αποσπασματικών και κλαδικών. Ταυτόχρονα, απορρόφησε τους κραδασμούς μιάς δύουσας εκείνη την εποχή επιχειρηματικότητας, που μεταβίβασε τα χρέη της στον κρατικό τομέα (το γνωστό ζήτημα των προβληματικών). Ταυτόχρονα όμως η ελληνική σοσιαλδημοκρατία εμπέδωσε ένα πολυμορφικό σύστημα νομικό, που στην ουσία θεσμοποιούσε όλα τα μεταδικτατορικά αιτήματα του μεγαλύτερου τμήματος της ελληνικής κοινωνία.Ο εξορθολογισμός εκτός από ελάχιστες χρονικές περιόδους δεν αποτέλεσε ουσιώδες πολιτικό εργαλείο της  σοσιαλδημοκρατικής πρακτικής. Με εξαίρεση την περίοδο πρωθυπουργίας του Κ.Σημίτη , και την περίοδο 1985-1987 του Α. Παπανδρέου, η ελληνική σοσιαλδημοκρατική εφαρμογή απέκλειε στην επίρριψη κατηγοριών περί  φιλελεύθερης ιδεολογίας κάθε μικρό μετασχηματισμό του ελληνικού μοντέλου υπερδανεισμού της χώρας.   Η χώρα παρήγε μικρότερο πλούτο αυτού που κατανάλωνε,δανειζόταν υπέρογκα και εν τέλει θεσμοποίησε σε θετική κατεύθυνση μέσα από επιδοματικές πολιτικές και μέσα από δανειακές επιδοτήσεις έναν πλούτο μεσοαστικού τύπου. Η δημιουργία ελληνικής μεσοαστικής τάξης τόσο στα αστικά κέντρα, όσο και στην επαρχία ήταν απόλυτη μετεξέλιξη του ελληνικού σοσιαλδημοκρατικού μοντέλου. Οι ισορροπίες στην ελληνική κοινωνία κρατιόνταν από έναν ισχυρό κρατικό τομέα που εξασφάλιζε τους πόρους, από ένα κρατικοδίαιατο συνδικαλιστικό κίνημα που πέραν των σημαντικών κατακτήσεων της περιόδου, θεσμοθετούσε μέσω της κρατικής επιδότησης κάθε επί μέρος κλαδικό αίτημα. Οι δεξιές παρενθέσεις της περιόδου δεν ήταν παρά κακέκτυπες δήθεν φιλελεύθερες εφαρμογές, που ποτέ δεν σκέφθηκαν να σχεδιάσουν στην πράξη μία άλλη πορεία του ελληνικού καπιταλισμού. Αποκορύφωμα ήταν η τελευταία καραμανλική επταετία που με ασυλλόγιστες και επικίνδυνες πολιτικές υπερακόντισε το έλλειμα, διόγκωσε το δημόσιο χρέος, ουδέν εξορθολόγισε και παρέδωσε τη χώρα χρεοκοπημένη στους παλιούς διαχειριστές του ελληνικού σοσιαλδημοκρατικού μοντέλου. Τι κρίμα όμως , που οι εποχές είχαν τελεσίδικα αλλάξει. Έτσι τα περιθώρια μίας έστω φιλολαικής πολιτικής συντηρητικού χαρακτήρα ήσαν ανύπαρκτα.Αυτό που συνέβη αναπόφευκτα ήταν μία έξοδος από το μοντέλλο εικοσαετίας μέσα σε λίγους μήνες.Η σοσιαλδημοκρατία παρέδωσε το πνεύμα στα χέρια μίας εξωπολιτικής διαχείρισης , όπου πρωτεύουσα ανάγκη ήταν η αποτροπή της δημόσιας ανακοίνωσης πτώχευσης της χώρας.
Η πολιτική όμως αυτής της στρεβλής σοσιαλδημοκρατίας επηρέασε και την σκέψη και πολιτική πρακτική και των συντηρητικών κομμάτων. Τα κόμματα αυτά μετέβαλαν κατά περιόδους ως σημαίνουσα πολιτική τους,  την πολιτική ενός στρεβλού κρατισμού, μιάς λαϊκίστικης συνδικαλιστικής προσαρμογής του συνθήματος νόμος είναι το δίκιο του κρατικοδίαιτου συνδικαλιστή. Αυτό το θαυμάζουμε σε διάφορες περιόδους, όπου η πολιτική ανανεώνει το προσωπικό της μέσω συνδικαλιστών του ευρύτερου δημόσιου τομέα, που μεταλλάσσονται από δεξιοί σε ακρως φιλεργατικούς, όσον αφορά την νομιμοποίηση των κατά καιρούς εκτος ΑΣΕΠ διορισμών.Και πάντα βασικό ,επιχείρημα είναι το τι έκαναν οι προηγούμενοι. Λες και αυτό έχει κάποια σημασία η λες και πρέπει να είμαστε μόνιμα όμηροι παράτυπων πρακτικών. Το δεύτερο δε καταλυτικό επιχείρημα προς όποιον διαφωνούντα είναι το πώς αυτός ενδεχομένως διορίστηκε στο δημόσιο τομέα. Λες και αυτό μπορεί ποτέ πολιτικά να νομιμοποιήσει τωρινές παράτυπες πρακτικές η πρακτικές της αμέσως προηγούμενης περιόδου. Μεγαλύτερη βλάβη στην ιδέα της ΔΗΜΟΚΡΑΤΊΑΣ από το αλυσσιβερίσσι διαδοχικών κομματικων εξυπηρετήσεων, όπου εμπλέκονται κρατικοδίαιτοι αριστεροί από κοινού με δεξιούς και υπερδεξιούς συνδικαλισταράδες,  ουδέποτε υπήρξε. 
Όμως αυτές οι στρεβλώσεις των κρατικοδίαιατων κομματικών στελεχών ως και των εκπροσώπων του συνδικαλισμού διαχρονικά και διαπαραταξιακά δεν πρέπει να αποτελέσουν άλλοθι για την καταβαράθρωση των προοδευτικών ιδεών και για την μη επαναφύπνιση της σοσιαλδημοκρατικής ιδεολογίας. Οι  σημερινές ενορχηστρωμένες πολιτικές τόσο της σκληρής επι της ουσίας ευρωσκεπτιστικής ηγετικής ομάδας της Ευρωπαικής Ένωσης , όσο και του ΔΝΤ κατασκευάζουν μια κοινωνική μηχανική (social engineering) για την Ελλάδα, με βάση μια γνωστή πολιτικοοικονομική φιλοσοφία, που  απέχει πολύ του κευνσιανού μοντέλου η όποιας αναζητήσιμης προσαρμογης του.

Την εποχή που σχηματίζονταν οι σύγχρονες βιομηχανικές κοινωνίες· δεν υπήρχε τότε θέση για τους πληθυσμούς που γίνονταν εργάτες στην πόλη. Δεν είχαν δικαιώματα, ούτε υπόσταση. Αντιμετωπίζονταν ως «επικίνδυνες τάξεις», με ένα πλέγμα απέχθειας, φόβου, καταστολής και ελεημοσύνης. Η έννοια του «κοινωνικού» αναδύθηκε στον δημόσιο χώρο μέσα από την ανάγκη η κοινωνία και η πολιτική να απορροφήσει  αυτές τις καινούργιες κοινωνικές ομάδες.
Η μεγάλη αλλαγή του 20ού αιώνα σε Ευρώπη και Αμερική ήταν η δημιουργία μίας νέας πολιτείας καπιταλιστικού τύπου που θα ενσωμάτωνε όλες αυτές τις νέες ομάδες εργαζομένωνΤο «κοινωνικό» εντάχθηκε  στον πολιτικό χώρο, απέκτησε τη μορφή της κοινωνικής και κρατικής  πολιτικής που διευθετούσε σχέσεις ανάμεσα στις τάξεις ,οικοδομώντας τα κοινωνικά συμβόλαια καπιταλιστικής συνύπαρξης. Αυτη ήταν η σοσιαλδημοκρατία. . Οι άγριοι ταξικοί αγώνες ανταγωνισμοί, οι εξεγέρσεις και οι απεργίες πολιτικοποιήθηκαν και θεσμοποιήθηκαν. Οι εργασιακές σχέσεις υποβλήθηκαν σε κανονισμούς. Ζητήματα όπως η βρεφική ηλικία, η αρρώστια, τα γηρατειά, έγιναν πρώτη φορά αντικείμενα δημοσίου ενδιαφέροντος . Αυτές άλλωστε οι ενσωματωτικές διαδικασίες δημιούργησαν τις σύγχρονες ευρωπαϊκές κοινωνίες, τον ευρωπαϊκό τύπο πολιτείας. Καρδιά του κοινωνικού συμβολαίου ήταν οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Η οικονομική δύναμη αντισταθμιζόταν από τη δύναμη της συλλογικότητας, δηλαδή από την πολιτική δύναμη. Αυτή ήταν η πορεία σε όλο τον πολιτισμένο ευρωπαικό και μη ευρωπαικό χώρο.Αυτό είχε τις σημαντικές του στρεβλώσεις στην Ελάδα αλλά σε κάθε περίπτωση θεσμοθετούσε ένα χώρο κοινωνικης συνάντησης των εταίρων. Η εκμετάλλευση υποχωρούσε μπροστά σε μία  έστω άναρχη και αποσπασματική θεσμοθέτηση δικαιωμάτων.
Τι παρατηρούμε όμως  τώρα, με πρωτοπορία την Ελλάδα,ως αντίληψη έσχατης σωτηρίας της πατρίδας; Την αντίστροφη διαδικασία. Την έξοδο κοινωνικών  ομάδων από την πολιτικά οργανωμένη κοινωνία, την αποθεμελίωση  του «κοινωνικού» ως έννοιας και πολιτικής.. Πρώτα απ΄όλα αυτό φαίνεται στην αδυναμία ενσωμάτωσης των νέων που μπήκαν στην αγορά εργασίας με ανύπαρκτα  ασφαλιστικά δικαιώματα, με όλο και μικρότερους μισθούς, ώστε να αντικατασταθεί η ανεργία από τον οργανωμένο υποσιτισμό των πληθυσμών. Επίσης ΦΑΙΝΕΤΑΙ στις ΣΥΝΕΧΕΙΣ ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ ΔΥΟ ΒΑΣΙΚΏΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΤΟΥ ΕΡΓΑΌΜΕΝΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΎ. Πρώτα αυτών που είναι στην ηλικία των 45-55 και δεν έχει αξία πιά η εργασιακή τους εμπειρία όπως και στην κατηγορία πρωτοεργαζομένων όπου ο εργοδότης θεωρεί ότι λόγω ηλικία προλαβαίνουν μία δεύτερη ευκαιρία.
Συνολικά η αγορά εργασίας  και η κοινωνική της διάσταση καταργείται βίαια ,βγαίνει εκτός  χώρου πολιτειακής συγκρότησης. Τώρα, στην Ελλάδα, σπρώχνεται στον χώρο της χωρίς θεσμούς εργασιακής αγοράς η πλειοψηφία του πληθυσμού. Το δικαίωμα στην εργασία είναι θέμα τύχης, αναγκαιότητας απορρόφησης και κριτηρίων ευκαιρίας, τη στιγμή που ο εργοδότης πνιγμένος στα δάνεια και τα χρέη  ψάχνει διέξοδο στο αδιέξοδό του. Θρυαλλίδα αυτης της φιλοσοφίας ήταν το τραγικό ένας εργαζόμενος ανά οικογένεια του απελθόντος Πρωθυπουργού.
Αυτά είναι στρατηγικές επιλογές και θεμελιακές αλλαγές συγκρότησης της πολιτείας. Αναδομούν επί της ουσίας την κοινωνική συγκρότηση και δημιουργούν την πολιτεία του μη δικαίου, όπου το ξεροκόμματο η η ελεγχόμενη πείνα η το σύνθημα ευτυχώς εσύ δεν ψάχνεις να φας στα σκουπίδια , αποτελεί την μόνη αποδεκτή κατάκτηση, το μόνο ελάχιστο όριο πριν την πλήρη πείνα.

Η οικονομική κρίση ήλθε και κάποτε θα παρέλθει. Οι αλλαγές αυτές , όμως που γίνονται ευρωπαϊκά πλέον με εξαιρετική βιαιότητα, θα μείνουν γιατί εκφράζουν μια νέα αντίληψη κοινωνικής συμβίωσης. Η καταστροφή θεσμών που χρειάστηκε σχεδόν ενάμισης αιώνας θυσιών και προσπαθειών για να δημιουργηθούν είναι μέγα ζήτημα. Η διαδικασία της απορροής του κοινωνικού από το πολιτικό είναι κεντρικό ζήτημα για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Πρόκειται για την απίσχνανση του πολιτικού και για τη διαρροή του κοινωνικού έξω από τη σφαίρα της πολιτικής διαμεσολάβησης.
Η σοσιαλδημοκρατία που εξέφραζε με όποιες στρεβλώσεις αυτή την κοινωνία των θεσμών καταργείται  από την με επιχειρήματα λογική της μη κατάρρευσης της χώρας. Ο σοσιαλδημοκράτης πλέον δεν έχει σημείο πολιτικής αναφοράς. Η κοινωνία της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας καταρρέει  χάριν της σωτηρίας της χώρας. Εαν η σωτηρία επέλθει τότε θα υπάρχει μία  σκληρή και  ανάλγητη πολιτεία ,με πιο εξορθολογισμένα οικονομικά μεγέθη. Εαν , ο μη γένοιτο, δεν σωθεί η εφαρμογή απολίτικων και αποιδεολογικών μοντέλλων θα επιφέρει μία απίστευτη ουσιώδη κοινωνική σύγκρουση των παλιών κοινωνικών εταίρων. Η πολιτική και πολιτειακή λύση που θα δοθεί είναι άγνωστη και μη προσδιορίσιμη και ενδεχομένως θα γεννήσει πολιτείες τυρρανικές .Ο εύελπις των προσφάτων γεγονότων και ότι πίσω του κρύβει είναι ο προπομπός ερωτημάτων τυρρανικής συγκρότησης της Πολιτείας.
Αποτελεί κατόπιν όλων αυτών αναγκαίο καθήκον η ανασυγκρότηση της σοσισαλδημοκρατικής πολιτικής ιδεολογίας, η δημιουργία νέας στρατηγικής για τη δημιουργία της επόμενης συγκροτημένης πολιτείας στα αποκαΐδια μια λογικής επιχειρημάτων , με αμφιλεγόμενα αποτελέσματα.

Αυτή είναι η ευθύνη όλων εκείνων αντιλαμβάνονται την πολιτική ως ανάγκη έκφρασης συνάντησης και εν τέλει κοινωνικής συσπείρωσης. Δεν θα καταργήσουμε στη βάση της στρέβλωσης οράματα και κατακτήσεις  εκατονταετίας. Ναι στις μεταρρυθμίσεις όχι στην απολιτικοποίηση του μοντέλου διακυβέρνησης και δημοκρατίας. Η Κεντροαριστερά μετά τον πρόσκαιρο η οριστικό της θάνατο στην τρέχουσα διετία έχει να αποδείξει εάν εκτος των γνωστών θρησκειολογικά νεκραναστάσεων υπάρχει και αυτή ως Τρίτη που νεκραναστηθηκε ίσως όχι την Τρίτη αλλά την χιλιοστή Τρίτη μερα κατά τις γραφές. Στο αιώνιο ερώτημα για την ύπαρξη αυτού που πεθαίνει μετά το θάνατό του ,προστέθηκε η αγαπημένη σε όλους μας Κεντροαριστερά, που όλοι όσοι την αγάπησαν δεν θέλουν να την ξεχάσουν. Ακόμα και ο Χαρούλης  Καστανίδης που μετα την επιτυχία της δημοψηφισματικής σκέψης , σκέφτεται ότι ένας περιούσιος νεκρός είναι καλύτερος από ένα ανύπαρκτο ζωντανό. Ζωη σε εμάς λοιπόν, πολλή σκέψη και περισσότερη δουλειά για καινούργιες ιδέες σε έναν κόσμο που ανατέλλει και αναζητεί τις πρωτόλειες  αρχες του νέου ανθρωπισμού, της μετά ανάσταση  Σοσιαλδημοκρατίας. Αυτό το άρθρο είναι μία πρώτη προσέγγιση απάντησης σε αγωνίες πολλών και σκέψεις περισσοτέρων.