Υπάρχει φώς?

Γράφει η Κοραλία.

Η αρχική εξάμηνη καθυστέρηση της κυβέρνησης να διαχειριστεί την οικονομική κρίση της χώρας είχε αποτέλεσμα να οδηγηθεί η χώρα στο μνημόνιο (αποτελεί διεθνή έλεγχο μη το ξεχνάμε). Μοναδικός στόχος του μνημόνιου είναι η εξασφάλιση αποπληρωμής των δανείων μας, γι αυτό τα μέτρα είναι κυρίως εισπρακτικά και δευτερευόντως θεσμικά. Οι θεσμικές αλλαγές έχουν σκοπό να βοηθήσουν επικουρικά την είσπραξη των απαιτήσεων των πιστωτών μας. Με άλλα λόγια το χρώμα των θεσμικών αλλαγών δεν θα μπορούσε να έχει κοινωνικές ευαισθησίες (βλέπε εργασιακές σχέσεις), αλλά βέβαια κάποιες θεσμικές αλλαγές φαντάζουν και ορισμένες είναι απαραίτητες σε ένα πελατειακό και αναχρονιστικό κράτος.

Η κυβέρνηση άτολμη, χωρίς πολιτικές προτεραιότητες και ιεράρχηση (εν πολλοίς ένα συνοθύλευμα προσωπικών πολιτικών) τον πρώτο χρόνο προστάτευσε όσο μπορούσε το πελατειακό σύστημα που την εξέλεξε(ΔΕΚΟ, οργανισμοί). Έτσι μέχρι τώρα έχει προβεί κυρίως σε εισπρακτικά μέτρα -έμμεσοι φόροι, έκτακτες εισφορές σε επιχειρήσεις, περαιώση, ημιυπαίθριοι...- και μείωση δαπανών με οριζόντια περικοπή συντάξεων και μισθών στο δημόσιο και τέλος μείωση των δημόσιων επενδύσεων.

Τα πιο πάνω μέτρα συνδιάστηκαν με την ανυπαρξία αναπτυξιακής πολιτικής. Ο πρωθυπουργός προτιμά τα ταρατατζούμ των fast track επενδύσεων από επίλεκτους και επομένως ευνοημένους ξένους επενδυτές, αντί να μειώσει τη γραφειοκρατία και να εγγυηθεί ένα σταθερό φορολογικό σύστημα (αυτά είναι επαρκή κίνητρα) για επενδύσεις από έλληνες και ξένους. Το ασταθές φορολογικό σύστημα για τις επιχειρήσεις συν την αβέβαιη έκβαση της οικονομικής κρίσης έχουν ως συνέπεια πολλές ελληνικές επιχειρήσεις να μεταφέρουν ήδη την έδρα τους στο εξωτερικό.

Αποτέλεσμα η χώρα βιώνει βαθειά ύφεση, η οποία θα συνεχισθεί το 2011 και το πιθανότερο το 2012(δεν υπάρχει φως στο τούνελ, λυπάμαι κ. Βενιζέλο και λοιποί παρατρεχάμενοι).

Η ύφεση οδηγεί σε συρρίκνωση του ΑΕΠ, δηλαδή σε μείωση της πίτας που μοιράζονται οι πολίτες, αλλά και σε μείωση των χρημάτων που το κράτος εισπράττει για να λειτουργήσει και να αποπληρώσει τους δανειστές του.
Σήμερα τα κυριότερα οικονομικά δεδομένα είναι:

-Η αύξηση του ελλείμματος για το 2009 το πιθανότερο γύρω στο 15.5% και του ελλείμματος του 2010 ακόμα και σε διψήφιο αριθμό (και εξαιτίας στις αστοχίες είσπραξης των εσόδων και μείωσης των δαπανών).
-Η ύφεση στην οικονομία
-Ο κοινωνικά άδικα όριζόντιος καταμερισμός του κόστους της κρίσης στη χώρα.
-Η στάση πληρωμών των υποχρεώσεων του κράτους στους φορολογούμενους και τους προμηθευτές του το 2010 και επομένως πιθανολογώ βάσιμα τη μεταφορά τους στο 2011. Ώστε να επιτευχθεί ο πρόσφατος στόχος (όπως τέθηκε από τον πρωθυπουργό) της μείωσης του ελλείμματος κατά 5,5%. Βέβαια η με τέτοιο τρόπο επίτευξη του στόχου είναι αριθμητική και μαγειρεμένη και σε κάθε περίπτωση ο στόχος για το 2010 όπως αναφέρεται στο μνημόνιο δεν ήταν αυτός.
-Η μη μείωση των δαπανών στις ΔΕΚΟ και τους οργανισμούς του δημοσίου έγκαιρα.
Ο χρόνος των αποφάσεων στην οικονομία δεν είναι ουδέτερος, παράγει μη ανατρέψιμα οικονομικά και βέβαια ως συνέπεια πολιτικά αποτελέσματα. Τα πιο πάνω οδηγούν σε ένα κοκτέιλ δύσκολα διαχειρίσιμο το 2011. Οι μειώσεις κόστους και ο εξορθολογισμό στις ΔΕΚΟ το πιθανότερο είναι να μην επαρκούν. Επομένως η κυβέρνηση, για να είναι συνεπής στους δανειστές της, θα αναγκασθεί σε εξυγίανση των ΔΕΚΟ χωρίς να εγγυηθεί τις θέσεις εργασίας (αν και σήμερα θέτει τις απολύσεις μάλλον ως φόβητρο για να ελαχιστοποιήσει τις αντιδράσεις από τη μείωση μισθών και τις μετατάξεις), αλλά και ίσως και το σημαντικότερο σε νέα αύξηση φόρων έμμεσων ή και έκτατων εισφορών και σε περαιτέρω μείωση των μισθών και των συντάξεων, αλλά και μεγαλύτερη εξαθλίωση των εργασιακών σχέσεων στον ιδιωτικό τομέα.
Η Ελλάδα δηλαδή θα είναι μια ειδυλιακή χώρα όπου οι πολίτες της όλο και περισσότερο πένητες θα δουλεύουν, όσοι δουλεύουν, για να ξεχρεώσουν τους δανειστές της. Ο δε πέλεκυς της επίσημης χρεοκοπίας της θα επικρέμεται συνεχώς.
Επομένως τίθεται το θέμα της επαναδιαπραγμάτευσης του μνημονίου (στην ουσία του χρέους). Αμοιβαία επαναδιαπραγμάτευση και όχι μονομερής απόφαση από τη χώρα η οποία θα αφορά ασφαλώς τους ετήσιους στόχους του μνημονίου. Όμως δεν αρκεί αυτό θα πρέπει να αφορά την χρονική αποπληρωμή του χρέους με τους δανειστές της, αρχικά τουλάχιστον την αποπληρωμή των 110Ευρώ. Αρκεί αυτό; Δυστυχώς όχι γιατί το μόνο που θα κάνει είναι να μεταφέρει το βάρος στο μέλλον οι δε τόκοι λόγω χρονικής επιμύκηνσης θα αυξηθούν υπέρμετρα (το επιτόκιο των 110Ε είναι μεγάλο). Δηλαδή πρέπει να έπαναδιαπραγματευθεί το ύψος του επιτοκίου. Θα αρκέσει αυτό; Πιθανά όχι, ίσως τελικά αναγκασθεί να θέσει θέμα haircut των δανείων μας. Σημειώνω ότι στη δευτερογενή αγορά, τα ομόλογά μας διαπραγματεύονται με haircut που αποτυπώνεται στα spread.
Ποιά πολιτική ηγεσία της χώρας θα τα κάνει αυτά; Έλα ντε!!!